Daha FazLa Bilgi iÇin
Www.MyDooM.Org
Bruner
Bilişsel gelişimini fonksiyonlarını işlevlerini incelemiş. Bilişsel gelişimin duyu organlarından giderek bağımsız hale geldiğini belirtmiştir. Tepkilerimizin uyarıcılarımızdan bağımsız hale geldiğini vurgulamıştır. İllaki duyu verilerine ihtiyaç yok. Sembollerin ve dilin önemi vurgulamıştır. Bruner’a göre dil bilişsel gelişimin anahtarıdır. Dile çok önem vermiştir.
1. Eylemsel Dönem (0-3):
Ø Çocuk bu dönemde çevreyi eylemlerle anlar, çevredeki nesneleri onlara dokunarak, vurarak, ısırarak, hareket ettirerek tanır. Psiko motor eylemler aracılığıyla öğrenir.
Ø Çocuklar yaparak öğrenir, bilgi eylemlerle temsil edilir.
Ø Diş fırçalamayı, bisiklete binmeyi, kaşıkla yemek yemeyi öğrenmesi gibi.
Ø Bu dönemde sembollerin ve imgelerin önemi yoktur. Piaget’in duyusal motor dönemi.
2. İmgesel Dönem (3-6):
Ø Duyularla izlediği duyumlar önemli.
Ø Görsel bellek çok gelişmiştir. Bilgi imgelerle elde ediliyor, taşınıyor.
Ø Algı önemlidir. Bir olayı, nesneyi nasıl algılarsa zihninde o şekilde canlandırır.
Ø Çocuk bir olayı ya da nesneyi resmedebilir. Çocuk bir olayı nasıl gördüyse öyle hatırlıyor.
Ø Çocuk oturma odasının resmini çizer ya da anlatabilir. Uzamsal zeka.
Ø Piaget’in işlem ötesi dönemine denk gelmektedir.
3. Sembolik Dönem (6-):
Ø Herhangi bir olayın anlamını açıklayan sembolleri kullanabilir.
Ø Çocuk yaptıklarını (etkinliklerini) ve anladıklarını sembollerle açıklar.
Ø Dil, mantık, matematik, müzik alanlarının sembollerini kullanır.
Ø Benzer nitelik ve özellik gösteren obje ve nesnelerin sembolik (dil) karşılığını kullanır. İnsan, hayvan gibi. Piaget’in somut ve soyut evrelerini denk gelir.
Vygotsky
Öğrenmenin sosyo – kültürel yönünü vurgulamıştır. Bilişsel gelişim, çocuğun çevresindeki bilgilerin içselleştirilmesi sonucu oluştuğunu belirtmiştir. Diğer bir ifadeyle çocuklar çevredeki kişilerden öğrenirler. Bilişsel gelişimde, sosyal çevre, yetişkin ilişkileri, dil ve somut yaşantıların önemini vurgulamıştır. Bilişsel gelişimde dış etkenlerin önemi üzerinde durmuştur. Sosyal ve kültürel çevrenin bilişsel gelişimde önemini vurgulamış. Kültürel çevreye çok önem vermiş. Bilişsel gelişimde yetişkinin öneminden bahsetmiştir. Özellikle ilk yaşantılarda. Başkaları tarafından düzenlenen yaşantılardan giderek kendi kendine davranma meydana gelir. Yani bilgiler içselleştirilir. Öğretmenler olgunlaşmaya çok fazla müdahale edemezler. Öğrenme sosyo-kültürel bir süreçtir. Bilişsel gelişimde dilin kullanımı önemlidir. Bilişsel gelişimde çocuk-yetişkin ilişkileri önemlidir. Öğrenmede somut yaşantıların niteliği önemlidir.
Dil Gelişimi
(Çevre kavramının öğrenmede ağır bastığını belirtirler) (Biyolojik görüşü temsil eder)
Davranışçı Yaklaşım Sosyal Öğrenme Kuramı Psikolinguistik Kuram
Ø Dili öğrenilmiş bir davranış olarak nitelerler. Ø Pekiştireçler çok önemlidir.Ø Kalıtım ve doğuştan getirilenleri kabul etmezler. Ø Bebekler kendilerini istedikleri sonuca götüren sesleri tekrar ederek dili öğrenirler. Ø Dil gelişimi (bebekler günlük konuşma diline benzer sesler çıkarırlar) ve pekiştirme (ödüllendirme) yoluyla olur. Ø Öğrenmeye bakar. Ø Çocuk sosyalleşme sürecinde modelleri gözler ve taklit eder.Ø Bebek için anne-babanın model olması, çocuğun onları taklit etmesi, anne-babanın pekiştirmesi ve düzeltici bilgiler vermesiyle dil öğrenilir. Ø Model alarak, gözlem yaparak, taklit ederek. Ø Önde gelen temsilcisi Bandura’dır. Ø Dil gelişiminin biyolojik alt yapısını savunmuştur. Ø Önde gelen temsilcisi Chomsky’dir.Ø Her insanın dili öğrenme mekanizması ile doğduklarını belirtmişlerdir. Ø Kalıtımsal görüşü destekler. Ø Dili doğuştan getirdikleri yapılarla öğrenildiğini söylerken çevreyi hiçe saymazlar.
Chomsky’e göre dil gelişimi:
Ø Birey doğuştan dil kazanma kapasitesine sahiptir. İnsan beyninin belirli bölgeleri dilin öğrenilmesine aittir.
Ø İnsanlar dil öğrenirken önce cümle yapısını kavrar sonra da bu cümle yapılarından farklı cümle yapılarına dönüştürme yaparak yeni cümleler üretirler.
Ø Çocuklar yürümeyi öğrendikleri gibi, biyolojik olarak belli bir olgunluğa eriştikten sonra konuşmayı da öğrenirler.
Ø Çocuklar dil öğrenmede sırasıyla önce isimleri sonra fiilleri sonra da sıfatları öğrenirler.
Ø İsimler>Fiilleri>Sıfatları
Dil Gelişim Aşamaları
Agulama-Babıldama Evresi (0-6 ay) Ø Ağlama (0-2 ay)Ø Babıldama (3-6 ay). Buraya kadar evrenseldir.Ø Bebek çeşitli sesler çıkarır ihtiyaçları için ağlar. Sesleri bilinçsizce çıkarır.
Heceleme Evresi (6-12 ay) Ø Çağıldama, heceleme. Ø Konuşma organları olgunlaşmıştır. Ses taklitleri yapabilir bebek. Ø Örneğin; ba-ba, ma-ma, geh-geh.
Tek Sözcük Evresi (12-18 ay) Ø Tek sözcükle kendisini ifade eder. 18 aya gelindiğinde kendisini 20 kelimeyle ifade edebilir. Tek sözcüklerle çok şey anlatılmak istenir. Ø Konuşmada kritik dönemdir. Çocuk çevreyi keşfetmeye yönelmiştir. Ø Çocuk tek sözcükte farklı anlam üretir buna Morgem denir. Örneğin; kedi dendiğinde kedi burada, kedi gitti anlamları verilir. Yap, yer vb.
Telgrafik Konuşma Evresi (18-24 ay) Ø Gramer kurallarına uygun sözcük geliştirebilme.Ø 2 sözcük evresi de denir. Çocuk kendisini birkaç kelimeyle ifade eder. Ø 24 aya gelindiğinde ortalama 200 sözcük dağarcık.Ø Sözcüklerin birleştirilmesi dönemidir. Kullanılan kelime sayısı artar.Ø İki kelime peş peşe söylenerek anlamlı sözcükler oluşturulur. Anne su, baba geldi. Kelimeler arasında bağlaç kullanılmadan sözcükler kullanılır.
İlk Gramer Süreci (24-60 ay) Ø Merak ve keşfetme dil gelişimini etkiler. Ø Kız çocuklar daha erken konuşurlar. 5 yaşındaki bir çocuk 2500 kelime haznesi oluşur. Ø Cümleler ve gramer kuralları hızla öğrenilir.
Kişilik Gelişimi
Kişilik: Bireyi başkalarından ayıran, doğuştan getirilen ve sonradan kazandığı özellikler bütünüdür. Kişilik insan davranışlarının tüm yönlerini kapsar. Kişilik anne – babanın çocuğu yetiştirirken takındığı tutumlardan etkilenir. Sosyo – ekonomik düzey kişiliğin gelişimini etkiler. Kişilik kişinin doğuştan getirdiği ve çevresinden edindiği davranışlar bütünüdür. Kültürel özellikler kişiliğin gelişimini etkiler.
Kpss Ders NotLarı 